Angelika Prapa

Angelika Prapa’nın eseri; belleğin zayıflama sürecinde, benliğin sürekli olarak geride bırakılması ve yeniden düzenlenmesine doğru sahte kaleydoskopik görüntüler yaratmaktadır. İnsanın kendine has temelinin ve iç dünyasında saklı olan gerçeğinin keşfi, yanıltıcı sosyal norm ve rollerden arınması, sanatçının temel düşüncesini oluşturmaktadır. Bu düşünce, eserin tümünde karşımıza çıkmaktadır. Prapa’nın arayışının hareket noktası; çocukluk dönemine ait anıları, hayatının özel anlarını ve bu anlarda başrol oynayan kişileri bugüne taşıyan ve hayali aile anıları yaratarak kendisine miras kalan hikayelerin betimlendiği aile fotoğraflarından oluşmaktadır. Tablolarında yansıttığı görüntüler fotoğraf makinesine yansıyandan farklı olan kahramanlarının görünmez ve hayali dünyasını sunmaktadır. Kahramanlar arasındaki güçlerin, ilişkilerin ve kişiliklerin gizli özelliklerinin ortaya çıkmasını amaçlayan eserlerinde, çocukluk yıllarının anıları, bir yetişkinin eleştirici gözüyle tekrar tanımlanmaktadır. Prapa’ya göre tuval ile oynamak, benliğin temelinden tekrar anlam kazanması ve kökleri ile tekrar birleşmesidir. Çocukluk yıllarında hayatında yer alan başlıca kişileri sonsuzluğa taşıma isteğini ortaya koyan, geçmişi ve yaşamışlıklarına karşı takındığı çocuksu arzusu, eserlerinin sembolü olan oyunun semiyotik görünümünü kanıtlamaktadır.

Hem kendisini hem de eserlerinde yer verdiği diğer kahramanları bir oyunun oyuncuları olarak ele alıp onları “yetişkin çocuk” (ergen özellikleri taşıyan çocuk) kılığına sokmaktadır. Bu metamorfozla kahramanları oyun oynama hakkına, korunma ve bakım hakkına sahip olmaktadır. Aynı zamanda sahip oldukları güçten ve rollerinden vazgeçmektedirler. Eserlerinde yetişkin çocukların çevrelerindekilerle olan ilişkileri değişmekte ve yeni ilişki, bakım, kısıtlama ve yönetme biçimleri yansıtılmaktadır.

Yetişkin çocuklar ve ilişkide bulundukları yetişkinler arasındaki bağımlılık ve bağlılık ilişkileri eserde semiyotik yerleştirilmelerle gözükmektedir; yetişkinlerin ayakları dibinde ya da kucaklarında, ikinci planda, mahsur ve harekete çekmekten aciz... Kalıplar yıkılmakta, güçlü ile güçsüz yer değiştirmekte, güç ve bağlılık oyunu içinde görüntülenen kişiler arasındaki gerçek ilişki deşifre edilmektedir. Baskıcı anne-eş, koruyucu anne-abla ve üstün baba figürünün yıkılışı eserinin başlıca temalarını oluşturmaktadır.

Prapa semboller oyununa devam ederken, izleyiciler dikkatli bir bakış açısıyla sanatçının, Doğu ile Batının buluştuğu noktayı, kendi kökenini de gözler önüne sermekte olduğunu anlayacaktır. Çevrede bulunan öğeler, manzara ve eşyalar olduğu kadar kahramanların taşıdığı özellikler de kimliklerini belirtmektedir. Eserinde fes ile çapula, Batı Avrupa iç dekorasyonu, batı giyim tarzı ve dönemin Avusturya oyunları ile karşılaşılmaktadır. Işığın yansıması dahi, siluetlerin yüzlerinde çok yoğunluk bulunmayan ve ağır gölgeler tarafında çevrelenen Batı Avrupa ülkelerindekini örnek almaktadır.